ملیکا حنیفی ها:
همایش نقد عملکرد دولت یازدهم در حیطه ی سلامت، توسط موسسه ملی تحقیقات سلامت در تاریخ شانزدهم و هفدهم اردیبهشت برگزار شد. هدف این همایش بررسی چالش های نظام سلامت و ارایه ی راهکارهای مفید برای ارتقا آن بود. برگزار کنندگان جهت دستیابی به این هدف از دانش تصریحی که عبارتست از مطالعات و مقالات و همچنین دانش ضمنی که عبارتست از نظر خبرگان استفاده نمودند. لذا برنامه های این همایش به دوصورت پانل و ارایه ی مقالات اجرا شد.
در این همایش شش پانل با موضوعات بهداشت، منابع مالی، آموزش و پژوهش، درمان، بیمه و دارو- تجهیرات برگزار شد. در هر پانل خبرگان آن حوزه که توسط موسسه تحقیقات سلامت دعوت شده بودند حاضر میشدند، ارکان هر پانل عبارت بودند از رییس جلسه، ارایه کننده عملکرد، نقد کننده، اعضای پانل، ارایه کننده مقالات و حضار.
ریاست هر پانل به عهده ی فردی از خارج از وزارت بهداشت بود که هدایت بحث ها را برعهده داشت. ارایه کننده ی عملکرد، نماینده ی مرتبط با پانل از مسولین وزارت بهداشت بود که در حیطه ی مورد نظر شرایط موجود، چالش ها و اقدامات صورت گرفته را در مدت ۱۵ دقیقه ارائه مینمود که در همه ی پانل ها این نمایندگان در سطح معاونین یا قائم مقام های وزیرمحترم بودند. نقد کننده فردی بود خبره از خارج از وزارت بهداشت و عملکرد وزارت بهداشت را در حیطه ی مورد نظر نقد مینمود، برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی به عنوان نقد کننده دعوت شده بودند که به دلایل مختلف غایب بودند . اعضای دیگر پانل در مورد عناوینی که رییس جلسه مشخص مینمود اظهار نظر میکردند. در برخی از پانل ها یکی از مطالعات شاخصِ انجام شده در حیطه ی مورد نظر ارایه میشدند. همچنین به حضار اجازه داده میشد که نظرات و سوالات خود را به صورت کتبی به ریاست جلسه ارایه دهند که بسته به محدودیت زمان و اهمیت موضوع اعضای پانل به مساله ی مطرح شده پاسخ میدادند.
در بحث های انجام شده در پانل ها گرچه تعدد نظرات وجود داشت ولی اصول نقد علمی و حرفه ای رعایت میشد، همچنین نحوه ی ارائه ها توسط نقد کنندگان، ارائه کنندگان عملکرد و ارائه کنندگان مقالات به گونه بود که جنبه ی آموزشی داشت. محدودیت زمان پانل ها و وسعت موضوعات به گونه ای بود که موجب شد راهکارهای ارائه شده بسیار کلی باشد که نحوه ی اجرایی شدن آن را غیرشفاف بنمایاند، گرچه برگزار کنندگان اعلام کردند مجموع راهکارها و چالش های ارائه شده در مقالات، بحث ها و پیشنهادات مستقیم که از طریق سایت همایش ثبت شدند به وزیر محترم و شورای سیاست گذاری وزارت بهداشت جهت تصمیمات و اقدامات آتی ارائه میگردد.
در این همایش ۶۶ مقاله پذیرفته شده بود که به صورت پوستر در سه بخش حوزه ی درمان، بیمه، دارو و تجهیزات، حوزه ی بهداشت و حوزه ی سیاست های بالادستی و تامین منابع ارائه شدند.
در پانل بهداشت، اقدامات شاخصی که در طرح تحول در این حوزه انجام شده بود توسط معاون محترم بهداشت ارائه شد، همچنین گزارش مختصری نیز به صورت کتبی ارائه شد که پس از مطالعه ی این گزارش و صحبت های ایشان میتوانم بگویم هرکه اظهار کند در طرح تحول در حیطه ی بهداشت کاری صورت نگرفته، کم لطفی کرده است. یکی از شاخصه های این پانل نقد استاد ملک افضلی به اقدامات بهداشتی بود که برای شخص بنده جنبه ی آموزشی داشت.
در پنل منابع مالی ارائه ی مبتنی بر شواهد و بسیار جذاب آقای دکتر حریرچی موجب شد که شرایط کشور از نظر شاخص های بهداشتی در منطقه و دنیا تبیین شود، چالش های عمده و کمبود منابع مورد بررسی قرار گرفت که درواقع این مقدمه استدلالی بود برای بودجه ای که صرف اولویت های برنامه های طرح تحول سلامت شده است.
در پانل آموزش و پژوهش چالش های این دو حیطه به خوبی توسط مسولین مشخص شد، برایم جالب بود که بدانم برای یکی از مهمترین چالش هایی که این روزها با آن سروکار دارم چه چاره ای اندیشیده شده و چه برنامه ای وجود دارد، به صورت کتبی از اعضای پانل درخواست کردم که به انتقاداتم در مورد : وضعیت کارورزان پزشکی و وظایف غیرمرتبطی که به ان ها سپرده میشود و عملا به عنوان نیروی کار ارزان در بیمارستان ها مورد سواستفاده قرار میگیرند، و اینکه افزایش میزان مراجعات به بیمارستان های دولتی آموزشی پس از طرح تحول سلامت، موجب شده اساتید به اجبار درگیر درمان باشند و آموزش قربانی شود، همچنین معیارهای ارتقا هیت علمی موجب شده کیفیت آموزش مورد توجه قرار نگیرد؛ پاسخ دهند. در پاسخ، اعضای پانل اظهار کردند که با مکانیسم مناسب باید جلوی این سواستفاده ها و فعالیت های غیرآموزشی گرفته شود و این شرایط افزایش تعداد ییماران را به فرصتی برای آموزش بهتر تبدیل کرد، همچنین اظهار شد که در آینده ای نزدیک کارانه ی هیت علمی بر اساس فعالیت آموزشی متغییر خواهد بود؛ به نوعی پاسخ هایی بسیار کلی دریافت کردم و فکر میکنم مسولین محترم گرچه از این چالش آگاهی دارند ولی به نظر میرسد در مورد جزییات آن و شرایط نامناسب و توهین آمیزی که در محیط کاری و آموزشی کارورزان پزشکی وجود دارد، اشراف کافی ندارند.
در روز دوم با توجه به شروع بخش، پانل دارو تجهیزات و نیمی از پانل درمان را از دست دادم. از جمله مسایلی که در پانل درمان مورد تاکید قرار گرفت، موضوع راهنماهای بالینی و نظام ارجاع بود. در پانل بیمه، مشکلات بیمه های پایه، اعتبارات، تفاوت های ساختاری بیمه های پایه و معضل یکی شدن صندوق ها بررسی شد.
از جمله مقالات مفید ارائه شده میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
۱- ارزیابی طرح تحول نظام سلامت در حوزه ی درمان:
http://nihr.tums.ac.ir/Images/Archive/6f8e4c5e-a80f-42b6-a675-31c19ec0282f.pdf
۲- خلاصه ی برنامه های تحول و عملکرد حوزه ی بهداشت در دولت تدبیر و امید تا اردیبهشت ۱۳۹۴ به صورت مکتوب که نسخه ی آنلاین آن یافت نشد و لینک ذیل مربوط به شهریور ۱۳۹۳ است که مطالعه ی آن خالی از لطف نیست.
http://www.phc.umsu.ac.ir/uploads/9_371_57_gozaresh-amalkard.pdf
