پیش از این در صدای پزشکان به مطالعاتی که در زمینه اندازهگیری میزان فرسودگی شغلی دستیاران تخصصی پرداختهایم. اما همواره خلا چنین بررسیهایی در میان دستیاران ایرانی احساس میشد.
اخیرا مطالعهای در نشریه Future of Medical Education Journal (FMEJ) منتشر شده که میزان فرسودگی شغلی را در میان دستیاران تخصصی ایرانی در سال ۲۰۱۷ بررسی کرده است. این مطالعه مقطعی قصد دارد تا میزان فرسودگی شغلی را در یکی از بیمارستانهای سطح سه دانشگاه علوم پزشکی تهران در میان رشتههای مختلف دستیاران تخصصی بررسی کند.
فرسودگی شغلی به صورت مجموعی از فرسودگی عاطفی، شخصیت زدایی و احساس کاهش یافته از توان شخصی تعریف میشود. فرسودگی شغلی علائمی همچون خستگی، ناامیدی، خشم، احساس موثر نبودن و ضعف را نشان میدهد. یکی از مهمترین علائم تشخیص فرسایش ، تاثیر منفی بر عملکرد شغلی است. در مقایسه با دیگر مشاغل پزشکان با سطح بالاتری از فرسودگی شغلی روبرو میشوند؛ نکته قابل توجه در این جا فرسایش شغلی در میان دانشجویان پزشکی و دستیاران تخصصی بهدلیل مسوولیت آموزشی در بیمارستانها میباشد.
محققان برای اندازهگیری آن فرسودگی شغلی را در سه زمینه مختلف بررسی میکنند؛
۱- فرسودگی عاطفی– احساس پوچی،درماندگی و نومیدی که به دلیل خواست های عاطفی و فیزیولوژیکی افراطی ایجاد می شود.
۲– شخصیت زدایی– احساس بی عاطی و بد گمانی و حساسیت کاهش یافته نسبت به دیگران.
۳- احساس کاهش یافته از توان شخصی– فرد احساس میکند که فعالیت ها و تلاش هایش هدر می روند و بی ارزش اند.
نتایج این مطالعه با استفاده از پرسشنامه Maslach Burnout Inventory(MBI) تهیه شده است. Maslach Burnout Inventory (MBI) پرسشنامهای است که برای اندازهگیری میزان فرسایش شغلی در مشاغل خدمات سلامت طراحی شده است. این پرسشنامه شامل ۹ سوال برای فرسودگی عاطفی، ۵ سوال برای شخصیت زدایی و ۸ سوال برای توان شخصی میباشد.
در این مطالعه ۲۰۴ دستیار تخصصی در رشتههای مختلف شرکت داشتند که در سه گروه داخلی، جراحی و پیراپزشکی تقسیم شدند. متوسط سن شرکت کنندگان این مطالعه ۳۱ سال بود که ۶۲ درصد آنها خانم بودهاند. همچنین ۵۵٫۴ درصد شرکتکنندگان متاهل بودند. در مطالعه از همه مقاطعه دستیاری از سال یک تا سال چهارم شرکت داشتهاند.
نتیجه این مطالعه نشان میدهد ۹۲٫۲ درصد دستیاران دچار فرسایش شغلی هستند. براساس نتایج این مطالعه در زمینه فرسودگی عاطفی ( emotional exhaustion) 84.8 درصد دستیاران، در زمینه شخصیت زدایی (depersonalization) 96.6 درصد و در زمینه احساس کاهش یافته از توان شخصی (low personal accomplishment) 89.2 درصد نمرات بالاتری را بر اساس پرسشنامه MBI بهدست آوردند.
با وجود اینکه هیچ تفاوت جنسیتی در فرسودگی عاطفی و موفقیت فردی وجود نداشت؛ اما این نتایج نشان میداد دستیاران مرد بیشتر به زوال شخصیتی مبتلا شدهاند. همچنین وضعیت تاهل، سابقه دستیاری و زمینههای مختلف پزشکی تاثیر قابل توجهی در میزان فرسایش شغلی نشان نمیداد.
واقعا علم در ایران جز تقلید نیست تقلید از غرب. مثلا اگر جراحان و اینترنیستهای آمریکایی درمان جدید ترانسفیوژن را که طی بررسی سربازان ترومایی جنگ افغانستان و عراق ارائه کردن، در اختیار پزشکان ایران نمی گذاشتند، هنوز هم اساتید به روال قبل مکررا در حال تزریق سرمهای کربستالوئید به ترومایی ها بودن! اگر تحقیقات پزشکان آمریکا پندار اشتباه قبلی برای ضرورت جراحی آپاندیسیت مزمن را رد نمی کرد، هنوز هم اساتید جراحی ایران در حال دادن نوبت برای جراحی به این دست مریضها بود، اگر تلاش اینترونشنیستهای قلب آمریکا برای کاهش جراحی های باز قلب نبود، هرگز جراحان قلب… بیشتر