همه بر سر اینکه گاید لاین یکی از حلقه های اصلی مفقوده سیاستگذاری سلامت هستند توافق دارند. در حالیکه وزارت بهداشت می گوید تجمیع بیمه ها ضمانت برای اجرای گاید لاین های تدوین شده است، بیمه ها از این گلایه دارند که وزارت بهداشت به وظیفه خود برای تدوین گاید لاین ها عمل نکرده و این کاستی موجب وارد آمدن فشار مالی بالا و تقاضای القایی به نظام سلامت کشور می شود. وزیر بهداشت این سخن بیمه ها را صحیح نمی داند و مشکل را در عدم اجرای گاید لاین ها می بیند و از دو گاید لاینی می گوید که در ویترین ها خاک می خورند.
تقاضای القایی که مفهومی آشنا در حوزه خدمات بهداشتی است در صورتی اتفاق می افتد که تفاوت سطح قابل توجهی بین آگاهی های ارائه دهنده خدمت و گیرنده خدمت سلامت وجود داشته باشد. به زبان ساده تر، ارائه دهنده ، به گیرنده خدمتی را بیش از حدی که خود گیرنده خدمت در نظر داشته ارائه می دهد. تقاضای القایی می تواند جنبه های مثبتی نیز داشته باشد، مانند زمانی که بیمار برای یک سرماخوردگی ساده مراجعه می کند ولی در بررسی های بیشتر لوسمی او تشخیص داده می شود. تقاضای القایی در حوزه سلامت معمولا خدمتی است که به علت دانش بالاتر پزشک به بیمار داده شده که به دنبال آن خدمت نبوده است. اما عموما تقاضای القایی با خدمات غیر ضروری شناخته می شود که به علت نظر پزشکان به بیماران ارائه می شود. به نظر می رسد گاید لاین ها با استفاده از ارائه چارچوب مدون برای درمان، مسیر را بر درمان های سلیقه ای پزشکان می بندند و از این طریق تقاضای القایی را کاهش می دهند. یکی از راه های اجرایی نمودن گاید لاین ها اجبار بیمه ها بر اجرای آنهاست، به طوریکه بیمه تنها در صورتی به خدمت تعلق گیرد که ذیل گاید لاین وجود داشته باشد.
در این میان خبرگزاری تسنیم از دکتر محمد اسماعیل اکبری معاون اسبق وزارت بهداشت سوال نموده است که نظرش در مورد نگاه وزیر بهداشت به گاید لاین ها چیست؟ به نظر می رسد خبرگزاری تسنیم در سوال خود سخن وزیر بهداشت را بدین صورت انتقال داده است که وزیر بهداشت نفس نوشته شدن گاید لاید در وزارت بهداشت را غلط می داند چرا که دکتر اکبری پاسخ داده است:
اینکه وزارت بهداشت نباید کاری با طراحی و نوشتن راهنمای بالینی داشته باشد صحیح نیست، بلکه دقیقاً وظیفه وزارت بهداشت است که راهنمای بالینی تهیه کند و از آن طرف هم این بیمهها هستند که باید این راهنماهای بالینی را اجرا کنند.
معاون اسبق وزارت بهداشت در ادامه به طراحی و نگارش دو راهنمای بالینی در دوره وزارت بهداشت سابق اشاره کرده و افزوده است: آمادگی برای نوشتن سومین راهنمای بالینی نیز وجود دارد و در این رابطه به زودی نیز باید با دکتر هاشمی جلسه ای داشته باشیم.
اکبری تصریح کرده است: ولی یک نکته بسیار اهمیت دارد و آن این است که راهنماهای بالینی باید هر سه تا ۵ سال بهروز شوند و این در شرایطی است که در طول ۳۶ سال گذشته، ایران به معنای واقعی راهنمای بالینی نداشته است و تاکنون هم فقط دو راهنمای بالینی نگاشته شده است، و آن هم به قول برخیها فقط در ویترین جا گرفته است، در حالیکه در کشوری به مانند انگلیس بالغ بر ۲۰۰ راهنمای بالینی تهیه شده است.
معاون اسبق وزارت بهداشت درباره فواید راهنمای بالینی نیز خاطرنشان کرده است: راهنمای بالینی تکلیف بیمار و پزشک را به خوبی مشخص میکند، از هدر رفتن هزینههای درمان جلوگیری میکند، ضوابط و مقرارت در حوزه سلامت صف بندی میشود و برای مداخلات درمان تمام بیماریها و به خصوص پشگیری از بیماریها دستور العمل ارائه خواهد شد، و واقعاً بیمهها از راهنماهای بالینی سود خواهند بُرد ولی متاسفانه تاکنون در کشور به این مقوله توجه نشده است.
پاسخ بدهید
اولین نفری باشید که نظر می دهید