یکی از اندیشمندان شهیر آلمانی، ویژگی‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوامع را تابع فرآیند اقتصادی می‌داند. او معتقد است که اقتصاد، زیربنای سایر مناسبت‌های اجتماعی است و جایگاه اجتماعی افراد درجامعه سرمایه‌داری را رابطه آنها با سازوکار تولید تعیین می‌کند. این شاید افراطی‌ترین نظریه‌یی باشد که در مورد نقش اقتصاد در زندگی روزمره مطرح شده است. با این حال، مارکس همچنان به اصالت سایر ویژگی‌های اجتماعی معتقد است و آنها را فدای اقتصاد نمی‌کند. اقتصاد، درشرایط از خود بیگانگی، علت کنش‌های اجتماعی است، اما جایگزین آنها نمی‌شود. این روزها، اظهارنظر‌های عجیب و غریبی به گوش می‌رسد. اظهارنظرهایی که از رسوخ دیدگاه اقتصادی، به همه جوانب زندگی فردی و اجتماعی ایرانی‌ها حکایت دارد. گویا انسان‌ها و روابطشان، کالاهایی هستند که علم اقتصاد باید منابع تولید آنها را به‌طور بهینه تخصیص دهد.
پول در مقابل بچه
۳میلیون زوج ایرانی نابارورند و توانایی به دنیا آوردن نوزاد ندارند. در این بین یک‌میلیون و۷۰۰هزار زوج، نمی‌توانند هزینه درمان ناباروری خود را پرداخت کنند و این مساله به یکی از دغدغه‌های اصلی وزارت بهداشت تبدیل شده است. به گزارش «تعادل» به نقل از ایسنا، سیدحسن هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره بسته حمایت از زوج‌های نابارور در برابر هزینه‌های سنگین دارو و درمان، افزایش مراکز درمان ناباروری و گسترش تجهیزات این مراکز، با بیان اینکه هنوز اقدام جدیدی در زمینه این بسته انجام نشده و به جایی نرسیده است، گفت: «این برنامه هنوز به نتیجه نرسیده است؛ چراکه ابتدا باید اعتبار آن تزریق شود و بعد از آن اقدامات خود برای اجرای این بسته را آغاز کنیم. برنامه این طرح نوشته شده و درصورتی که اعتبار آن تامین شود، کار را اجرایی کرده و می‌توانیم به شرط باروری با بخش خصوصی در این زمینه قرارداد ببندیم؛ چراکه بعد از انجام روش IVF به عنوان شایع‌ترین روش کمک باروری، نزدیک به ۱۰ تا ۳۰درصد احتمال موفقیت وجود دارد. بنابراین این امکان وجود دارد که بتوانیم به صورت گلوبال با بخش خصوصی و بخش دولتی به شرط ۲۰ تا ۲۵درصد باروری قرارداد بسته و از آنها خرید خدمت کنیم.»
هاشمی ادامه داد: «درصورت تامین رقمی حدود ۱۰۰میلیارد تومان، می‌توانیم ۸۰۰۰ فرزند را با تضمین از بخش خصوصی دریافت خدمت کنیم. یعنی هم بخش خصوصی و هم بخش دولتی آماده‌اند درصورتی که چنین اعتباری تامین شود و به شرط باردارشدن و تولد ۸۰۰۰ کودک، خدمت ارائه دهند.»
بودجه زیاد برای شانس پایین
جدای بحث ادبیات وزیر، رویکرد وزارت بهداشت در ورود به بحث درمان ناباروری نیز قابل توجه است. درمان ناباروری، فرآیندی بسیار هزینه‌بر است و شانس موفقیت پایینی دارد. آیا وزارت بهداشت، با وجود این مشکل، قصد دارد به این حوزه ورود کند؟ و آیا دولت توانایی حمایت تمام زوج‌هایی که قدرت پرداخت هزینه درمان ناباروری ندارند را خواهد داشت؟
«تعادل» برای پیگیری بیشتر این مساله، با عباس زارع‌نژاد، مشاور وزیر بهداشت و مدیر روابط عمومی این سازمان تماس گرفت. هزینه بارورکردن زوج‌های نابارور بسیار سنگین است. زارع‌نژاد هم این مساله را تایید کرد و گفت که هزینه این کار، برای هر زوج رقمی معادل ۴میلیون تومان است. این یعنی اگر دولت بخواهد هزینه درمان ناباروری یک‌میلیون و۷۰۰هزار زوجی که توانایی پرداخت هزینه‌های درمان ندارند را پرداخت کند، باید بودجه‌یی نزدیک به ۷هزارمیلیارد تومان داشته باشد. آن هم در شرایطی که درمان تنها در ۵۰درصد مواقع به باروری منتهی می‌شود. یعنی نیمی از این بودجه باید صرف هیچ شود. به گفته زارع‌نژاد، تامین این بودجه در توان دولت نیست. بنابراین وزیر تنها به خرید خدمت از بخش خصوصی فکر می‌کند. توانایی بخش خصوصی، همان ۸۰۰۰ فرزندی است که آقای وزیر در صحبت‌هایش به آن اشاره کرده بود.
مشاور وزیر بهداشت، همچنین گفت که هنوز هیچ سازوکاری برای تخصیص این بودجه تعیین نشده است. بودجه مورد نظر مستقیما پرداخت نخواهد شد و مانند آنچه در طرح بیمه سلامت اتفاق افتاده، از کانال بیمه‌ها به دست مراکزدرمانی می‌رسد. مراکزدرمانی مشخصی هم در این طرح مدنظر نیستند. این مراکز، همان درمانگاه‌هایی خواهند بود که درحال حاضر مردم برای درمان ناباروری به آنها مراجعه می‌کنند و تنها هزینه این درمان توسط وزارت بهداشت پرداخت می‌شود.
دولت همصدای مجلس
یکی از مسائلی که نظام سلامت و متولی آن، یعنی وزارت بهداشت با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، کسری بودجه است. درحال حاضر، کشور با کمبود بیش از ۴۷هزار تخت بیمارستانی روبه‌روست و با بودجه فعلی سلامت، توان توسعه‌یی کشور برای تخت‌های بیمارستانی کمتر از ۵هزار تخت در سال است. درچنین شرایطی، آیا تخصیص بودجه‌یی برای درمان رایگان ناباروری در اولویت وزارت بهداشت قرار دارد؟
«افزایش جمعیت، جزئی از سیاست‌های ابلاغی جمعیتی است.» این را وزیر بهداشت گفته است. سوال را از زارع‌نژاد هم می‌پرسیم. می‌گوید سیاست‌های ابلاغی، جزو اولویت‌های وزارت بهداشت است و قطعا بخشی از بودجه وزارت بهداشت، صرف پیشبرد این سیاست‌ها می‌شود. در حالی که به نظر می‌رسد دولت یازدهم، رابطه خوبی با مجلس ندارد. اما گویا در این مورد، این دو قوه حاکمیتی با هم کنار آمده‌اند و چندان به فکر تشدید تنش نیستند. به گزارش «تعادل» به نقل از تسنیم، عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی در رابطه با مساله ناباروری و اختصاص بودجه برای درمان این موضوع گفت: درصورتی که مساله درمان رایگان ناباروری در قالب لایحه به مجلس ارائه شود ما نیز آمادگی داریم اقدامات لازم را انجام دهیم. احمد آریایی‌نژاد با اشاره به اینکه در زمان بودجه‌ریزی کارشناسان دولت و مجلس با مشورت یکدیگر می‌توانند مساله درمان رایگان ناباروری را مورد توجه قرار دهند، افزود: البته برای موضوع افزایش جمعیت و فرزندآوری باید به مسائل دیگری همچون پیشگیری از ناباروری توجه داشت.
به گزارش «تعادل» به نقل از ایرنا، مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جزییات قانون فرزندخواندگی (حضانت) را تشریح کرد و از تسهیل قانون فرزندخواندگی خبر داد. عبدالرحیم تاج‌الدین گفت: «طبق قانون جدید، تعداد افراد بیشتری می‌توانند با شرایط آسان‌تر، سرپرستی کودکان بی‌سرپرست را برعهده بگیرند.» تسهیل قانون حضانت، خبر از تعداد بالای کودکان بدسرپرست یا بی‌سرپرست درکشور می‌دهد. تامین شرایط مطلوب و مناسب زندگی این کودکان و تضمین آینده آنها، نیازمند بودجه‌یی است که باید از محل منابع عمومی تامین شود. جدای از این موضوع، خانواده‌های بی‌فرزند، آغوش‌های بازی برای این کودکان به شمار می‌آیند تا بتوانند زندگی در محیط گرم خانواده را تجربه کنند.
افزایش جمعیت درکشور، باید در قالب بسته‌های سیاستی پیگیری شود. جمعیت بالاتر، نیاز به امکانات بیشتر دارد. بنابراین هنگامی که سیاست‌های افزایش جمعیت اجرا می‌شود، باید به صورت همزمان سرمایه‌گذاری برای ایجاد شرایط مناسب زندگی برای جمعیت افزایش یافته نیز آغاز شود. افزایش جمعیت با توجه به توسعه زیرساخت‌ها، مشکلاتی مانند ازدیاد کودکان بی‌سرپرست را کاهش می‌دهد. اتفاقی که در سایه نگاه کالامحور مسوولان به مردم، چندان دور از انتظار نخواهد بود.
پاسخ بدهید
اولین نفری باشید که نظر می دهید