قائم مقام وزیر بهداشت به اخبار مربوط به سوختگی کودکی در بیمارستان صومعه‌سرا و همچنین ایراد دیوان محاسبات بر چگونگی هزینه‌کرد اعتبارات طرح تحول نظام سلامت پاسخ داد.
به گزارش صدای پزشکان به نقل از ایسنا، دکتر ایرجی حریرچی در نشستی خبری درباره خطاهای درمانی با اشاره به خبر اخیر مبنی بر سوختگی کودکی در بیمارستان صومعه سرا، گفت: بحث خطاهای درمانی از موضوعات مهم در دنیاست. البته نباید فوری گفت که پزشک در این خطاها مقصر است بلکه برخی از این خطاها سیستماتیک و ناشی از نظام موجود است.
وی با اشاره به احساس بالا رفتن خطاهای پزشکی در کشور در ماه‌های اخیر افزود: نکته‌ای که در این زمینه وجود دارد این است که ایجاد فضای مجازی که در آن اخبار سریعا منتشر می‌شود و نقش خبرنگار برای صحت سنجی آن از بین می‌رود، این اخبار را سریعا منتشر می‌کند.
حریرچی به برخی اخبار درباره سوختگی نوزادی که به دلیل بیماری زردی در دستگاه قرار گرفته بود و گفته می‌شد که به دلیل درجه بالای دستگاه دچار سوختگی شده، اشاره و اظهار کرد: این خبر منتشر و گفته شده که نوزاد دچار سوختگی شده است. حتی ممکن است پدر نوزاد نیز این را مطرح کرده باشد که ما او را درک می‌کنیم؛ چراکه بعد از ۹ سال صاحب بچه شده و ممکن است که اشتباه استنباط کرده باشد یا کسی چنین موضوعی را به او گفته باشد.
وی با بیان اینکه نگاه یک پزشک به این نوزاد همه چیز را مشخص می‌کند، ادامه داد: اگر این نوزاد دچار سوختگی شده بود آیا ممکن بود که قسمتی از بدنش بسوزد و قسمت دیگری نسوزد؟ یعنی حرارت به یک قسمت زانو رسیده و قسمت دیگر آن دچار سوختگی نشده است؟
وی با بیان اینکه درصد بالای سوختگی در نوزاد منجر به فوت می‌شود، از زنده بودن این نوزاد خبر داد و افزود: این نوزاد اکنون در بیمارستان ۱۷ شهریور تحت درمان است. همچنین سه متخصص پوست ما او را دیده‌اند و بیماری “فو راس” را برای او تشخیص دادند که به درمان آنتی بیوتیک هم پاسخ می‌دهد. همچنین نوزاد دیشب شیر خورده و این یعنی اینکه به درمان پاسخ داده است. بنابراین متخصصین پوست ما سوختگی نوزاد را کاملا رد کرده‌اند. البته ما شرایط والدین کودک را درک می‌کنیم. البته اقدامات درمانی بیماری “فور اس” را برایش انجام می‌دهیم که تا کنون هم به درمان پاسخ داده است.
چرا این روزها از خطاهای درمانی زیاد می‌شنویم؟
قائم مقام وزیر بهداشت در ادامه با بیان اینکه متاسفانه خطاهای پزشکی در همه کشورهای دنیا رخ می‌دهد، گفت: حتی یک مورد از خطای درمانی نیز زیاد است و راه حل آن این است که اصول ایمنی بیمار را که پیچیده و پرهزینه هستند، انجام دهیم. البته دلیل اینکه اخبار خطاهای درمانی را در کشور اخیرا زیاد دیده و شنیده‌ایم، اولا فضای رسانه‌ای موجود و دوما حساسیت شخص وزیر و وزارت بهداشت به این موضوع است. به طوری که وزیر بهداشت دستور داده‌اند که در این موارد ناظران طوری رسیدگی کنند که انگار خطایی برای خانواده خودشان رخ داده است.
حریرچی همچنین گفت: برآورد ما این است که با توجه به اعتباربخشی ما در بیمارستان که قسمت عمده‌ای از این اعتباربخشی مربوط به اقدامات پیشگیرانه است، خطاهای درمانی ما کاهش یافته است. البته این میزان ایده‌آل نیست و یک مورد این خطاها نیز زیاد است البته گاهی اخبار ناشی از این است که برخی افراد از چیزی ناراضی بودند و این نارضایتی در فضای رسانه‌ای منتشر شده است.
وی با بیان اینکه ارقام خطاهای درمانی در کشورهای دنیا از جمله آمریکا قابل توجه است، گفت: بنابراین باید اقدامات جدی‌تر و بیشتری در این زمینه انجام دهیم. البته خطاهای درمانی هنوز وجود دارند و بیشتر سیستماتیک هستند.
گزارش دیوان محاسبات از هزینه‌کرد اعتبارات “تحول سلامت” و ایرادی که گرفته شد
قائم مقام وزیر بهداشت در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره گزارش دیوان محاسبات از چگونگی هزینه کرد اعتبارات طرح تحول سلامت، گفت: این گزارش باید به دقت خوانده شود.
کل اشکالاتی را که دیوان محاسبات گرفته مربوط به ۱۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان یعنی ۰٫۴ درصد از کل بودجه ۴ هزار و ۸۰۰ میلیاردی هدفمندی بوده است؛ این یعنی ۹۹٫۶ درصد این هزینه‌کرد را دیوان محاسبات تایید کرده است که ما از آنها تشکر می‌کنیم.
حریرچی با بیان اینکه بنابراین قسمت اعظم هزینه کرد ما مورد تایید بوده، گفت: اشکالی که گرفته شده درباره انتقال منابع به سال بعد است؛ در این زمینه ما توضیح داده‌ایم که این موضوع جزو اختیارات قانونی ماست و با توجه به اینکه برخی تخصیص‌های ما در روزهای انتهایی سال داده شد، دانشگاه‌های ما اختیار انتقال منابع به سال بعد را دارند.
وی درباره اشکالی که دیوان محاسبات از ۰٫۴ درصد کل بودجه هدفمندی گرفته بود و گفته شده بود که بابت هدایا هزینه شده است، گفت: بر اساس بند پنج مصوبه هدفمندی در ۲۷ اردیبهشت ۹۳ دولت، نحوه هزینه کرد را جزء به جزء مشخص کردهاست. مثلا گفته شده که ۵۵۰ میلیارد برای بیمه افراد فاقد بیمه هزینه شده است و سایر هزینه‌ها نیز در آن آمده است. حال بند پنج مصوبه می‌گوید که وزارت بهداشت مجاز است تا یک درصد از اعتبارات موضوع بند الف این تصویب نامه را بابت ترویج، مدیریت و پایش طرح تحول نظام سلامت هزینه کند؛ یعنی میزان آن ۴۸ میلیارد تومان می‌شود.
وی ادامه داد: بنابراین مواردی بوده که افراد وزارت بهداشت خارج از ساعات اداری خدماتی را انجام داده‌اند یا مشاورین بین المللی برای رسیدگی به طرح آمده‌اند که این میزان برای آن پرداخت شده است.
وی با بیان اینکه ما برای هزینه کردهای خود، مقام تشخیصی داریم که یا وزیر بهداشت است یا شخصی است که وزیر بهداشت انتخاب کرده‌اند. همچنین افرادی هم به عنوان نماینده وزارت اقتصاد هستند که بعدا توسط دیوان محاسبات به این موضوعات هم رسیدگی می‌شود. در حال حاضر در حال بحث روی این موارد هستیم. البته از نظر ما در اکثریت موارد تخلفی نبوده است و اگر اشکالی باشد با توجه به منابع دیگر قابل جابجایی و امکان رسیدگی قانونی آن وجود دارد. البته از نظر ما عملکرد درست بوده و هر یک ریال هم باید بررسی شود. بنابراین امیدواریم در چند ماه آینده بتوانیم حقانیت خود را اثبات کنیم.
حریرچی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به بحث درمان موثر اشاره و اظهار کرد: زمانی می‌گوییم یک درمان یا اقدام بهداشتی موثر است که یا به طول عمر فرد یا جامعه مورد مداخله بیفزاید یا کیفیت زندگی فرد وجامعه مورد مداخله را افزایش دهد. بنابراین باید پرسید اگر درمانی تاثیر چندانی در میزان بقای بیماران نداشت یا کیفیت زندگی بیماران را بهبود نمی‌بخشید، آیا درست است که برای آن هزینه کنیم؟ البته این موضوع گاهی پیچیده می‌شود؛ به طوری که گاهی درمانی اعم از گران یا ارزان در بیماری تاثیر دارد، اما یا تاثیرش ناچیز است یا به صرفه نیست. مثلا اگر بگوییم می‌توانیم با انجام یک درمان برای یک بیمار شش ماه به میزان بقایش اضافه کنیم، اما بیمار باید چهار ماه از این شش ماه را در بیمارستان باشد و حال مساعدی هم ندارد، آیا باید این کار را انجام داد یا خیر؟
وی با اشاره به معیاری به نام “دالی” اشاره کرد و گفت: بر اساس این شاخص اگر در جامعه‌ای میزان امید به زندگی ۷۰ سال است و یک بیماری فردی را در ۴۰ سالگی از بین می‌برد، آن فرد ۳۰ سال را از دست داده است. حال مشخص کرده‌اند که اگر فردی یک پایش را از دست دهد یا یک بیماری دیگر داشته باشد، چند سال از عمرش را از دست می‌دهد. بنابراین این بحث دو جزء دارد. یکی سال‌های از دست رفته عمر و دیگری سال‌های از دست رفتن عمر به دلیل زندگی کردن با یک بیماری.
حریرچی بابیان اینکه قبل از انجام چنین مطالعاتی به بیماری‌های روانی توجه چندانی نمی‌شد، گفت: اما بعد از آن اولویت‌ها تغییر کرد. در حال حاضر از ۱۰ بیماری اصلی دنیا که بار بیماری ایجاد می‌کنند، دو مورد به بیماری‌های روانی اختصاص دارد که یکی از آنها اسکیزوفرنی است. حال این شاخص “دالی” به ازای هر سال قیمت‌گذاری شده است. به این معنی که برای بدست آوردن یک سال عمر چقدر باید هزینه کنیم. بسیاری از افراد در صحبت‌های خود می‌گویند که حاضریم برای زنده ماندن همه زندگی‌مان را بدهیم، اما آیا می‌توان در سطح جامعه چنین تصمیماتی را گرفت.
حریرچی ادامه داد: علمای اقتصاد بهداشت و درمان دنیا می‌گویند در کشورهای مختلف به ازای یک سال عمر با کیفیت، یک الی سه برابر سرانه درآمد ناخالص ملی را هزینه کنید و این مناسب است. بنابراین چنین هزینه کردی به تصمیم دولت‌ها بستگی دارد و نظام بهداشت و درمان باید تصمیم بگیرد که مثلا برای یک دارو یک میلیارد هزینه کند که مثلا آیا اگر برای یک دارو یک میلیارد هزینه کند “دالی” بیشتری به دست می‌آورد. البته این تصمیم، تصمیم‌گیری تلخی است؛ چرا که از یک طرف منافع کل جامعه مدنظر است و از طرف دیگر منافع فرد.
اهمیت راهنماهای درمانی در نظام‌های سلامت
قائم مقام وزیر بهداشت در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره ضرورت وجود گایدلاین‌های سلامت برای چنین تصمیم گیری‌هایی گفت: در کشورهای دنیا در نظام‌هایی که پرداخت آنها مبتنی بر “فی فور سرویس” است، گایدلاین‌ها تاثیر چندانی ندارند. این راهنماهای بالینی در نظام‌هایی شکل درستی به خود می‌گیرند که بیمه‌ها و دولت در تامین منابع نقش مهمی داشته باشند. در نظامی که بیمه و دولت نقش ویژه‌ای ندارد و زمانی که در خدمات سرپایی ۱۰ تا ۲۰ درصد بازار در اختیار بیمه است، نمی‌توان گایدلاین‌ها را اعمال کرد. ما در کشور برای همه چیز در ۱۰ سال گذشته گایدلاین‌های متعددی نوشته‌ایم. همچنین توانستیم با استفاده از این گایدلاین‌ها مصرف ۱۰ داروی گران قیمت را در کشور کاهش دهیم. در زمینه %
