وقتی از رانت حرف می زنم دقیقا از چه حرف می زنم ؟

۱- اورژانس شلوغ است. مثل همیشه. بیماران اورژانس از دیستال رادیوس تا پروگزیمال فمور را ویزیت می کنم و در مسیر خروج از اورژانس، آقایی را می بینم ۶۰ ساله که اورژانس تهران آورده است. تصادف کرده است. ساق چپش را با گاز و باندنخی پانسمان کرده اند و آتل گرفته اند. سرخی خون از میان همه ی اینها بیرون زده است. به نظر شکستگی باز ساق دارد. حالش خوب است. معاینه ی اولیه را انجام می دهم. تکنسین اورژانس می رود. او تنها می ماند. با موبایلش دارد حرف می زند. می پرسم همراه داری برای تشکیل پرونده ؟ می گوید :« دارم زنگ می زنم بیان. » از اورژانس می روم اتاق عمل. به سال یک های خواب آلود همیشه مستقر در اورژانس می سپارم کارهای اولیه را انجام بدهند تا ببینیم امشب اتاق عمل مهمان این آقای ۶۰ ساله هستیم یا نه؟

۲- زودتر از اینکه عکس بیمار را ببینم، یا بفهمم شکستگی اش نیاز به اکسترنال فیکساتور دارد یا نه، فهمیدم که ایشان از آن موارد خاص است. از آن کسانی که باید کارشان را خارج از نوبت و بدون معطلی و خارج از رسومات بیمارستان آموزشی دولتی انجام داد. شما وقتی با چنین اشخاصی روبرو می شوید، می فهمید که « تلفن ها برای چه کسی به صدا در می آیند.»
۳- در برگشت به اورژانس، «آقای خاص» تفاوتش را با تمام بیماران دیگر نمایان کرده بود. در اتاق عمل سرپایی که هیچ کس جز پزشکان راه به آنجا نداشتند، « یقه سفیدها » حضور داشتند و موبایل به دست در حال تماس با اینجا و آن جا بودند. رئیس اورژانس هم بیماران «معمولی» را کمی تا قسمتی رها کرده، در پی سر و سامان گرفتن «آقای خاص » بود: ” امشب می بریدش؟ چیف رزیدنت امشب کیه ؟”. آقای خاص بیهوشی خفیف گرفته است برای جا اندازی شکستگی باز ساق و خواب آلود است. وقتی خوابیده است خیلی خاص نیست. اما وقتی بیدار می شود چرا. امان از وقتی که بیدار می شود.
۴- تلفن ها همچنان به صدا در می آیند. از سال یک به دو، از اورژانس به چیف رزیدنت، از خیلی جاهای دیگر به چیف رزیدنت. تلفن ها یک لحظه آرام نمی شوند.از چیف رزیدنت به سال دو. از سال دو به اورژانس. از سال دو به اتاق عمل و بیهوشی، داریم آقای خاص را می آوریم اتاق عمل. همه چیز آماده باید باشد. آقای خاص نباید احساس کند معمولی است.
۵- از سال یک خسته می پرسم: ” کارتش رو زدی؟ تخت گرفت بیاد اتاق عمل ؟” سال یک خسته می گوید: “آره بابا. استاد … خودش کارت زده تختش آماده است.” این تفاوت را کسانی درک می کنند که برای گرفتن تخت بستری برای انتقال به اتاق عمل، مجبورند به سوپروایزر و مدیر کشیک زنگ بزنند و التماس کنند.
۶- آقای خاص آماده شده است که برود اتاق عمل. انقدر در انجام کارهای اولیه تعجیل شده است که پروتکل برخورد با بیمار ترومایی اجرا نشده است. در آستانه ی اتاق عمل، گروه جراحی سونوگرافی داپلر درخواست می کند و تازه معلوم می شود بیمار نوموتوراکس هم دارد! اوضاع کمی پیچیده می شود. همراه آقای خاص پیش ما می آید و می گوید:”سونوگرافی داپلر برای چی ؟” میگوییم از نظر گروه جراحی لازم بوده است جهت بررسی شریانی اندام. همراه آقای خاص می گوید:” سال یک خواسته که! سال یک بی سواد چه می فهمه آخه ؟”. اینجاست که سال یک خسته ی ارتوپدی که دیگر کارهای مربوط به آقای خاص خسته ترش کرده است می گوید” خانم عزیز ما هم سال یکیم ها!”. سال یک خسته اما نمی داند که آقای خاص از همه ی قواعد مبراست. او خاص است و همه چیز باید برای او عوض بشوند، قواعد لولینگ و اینا که پیشش چیزی نیست.
۷- ساعت نزدیک ۹ شب است. همراهان آقای خاص خسته شده اند و صدایشان در آمده است. یقه سفیدها هر کدام در گوشه ای از ورودی اورژانس مشغول صحبت با موبایل هستند. تلفن ها بی وقفه برای آقای خاص به صدا در می آیند. اما فایده ای ندارد. آقای خاص از این همه معطلی خسته شده است. از این که دور و برش اینقدر همه چیز « معمولی » است خسته شده است. آقای خاص و همراهانش و یقه سفیدها دیگر تحمل این همه چیزهای معمولی را ندارند. آنها می روند جایی که بتوانند خاص تر باشند. اگر چه سرعت انجام کارهایشان چندین برابر سرعت برای معمولی هاست، اما باز هم راضی نیستند. آنها چیزی فراتر از این می خواهند.
۸- برای اینکه بدانید رانت چیست و چگونه تمامی لحظات زندگی ما را تصرف کرده است نیازی نیست که اخبار مربوط به ارز و طلا و دلار ۴۲۰۰ تومانی و واردات خودرو را دنبال کنید. کافیست در تمامی لحظات زندگیتان کمی دقیق شوید. تا فقدان واضح ضابطه و حضور همه جانبه ی رابطه را حس کنید. همه ی ما در حال بازتولید چنان روابط رانت آلودی هستیم. همه ی ما.