اخبار مربوط به شیوع ویروس کرونا و شیوه ی برخورد با آن، سؤالات و نگرانیهای جدی در اذهان عمومی ایجاد کرده است. قم، تهران، اراک و گیلان به طور رسمی و بسیاری از شهرها به طور غیر رسمی درگیر کرونا شده اند. آیا همه چیز درست مدیریت می شود؟ آیا متخصصان تصمیم گیرند؟ آیا همه گیری کنترل شده است؟ چرا صدا و سیما تا دیروز اخبار مربوط به کرونا را بایکوت خبری کرده بود؟ آیا بیمارستان ها آمادگی برخورد با این مشکل مهم را دارند؟ آیا کادر درمان آموزش دیده اند؟ آیا امکانات اولیه برای کادر درمان فراهم شده است؟ اینها سوالاتی است که افکار عمومی را به جد درگیر کرده است.
۱- ابهام اول وقتی ایجاد می شود که اخبار شیوه ی برخورد با مساله را در ایران با سایر کشورها مقایسه می کنیم: چین ۵۶ میلیون نفر را قرنطینه کرد؛ ایتالیا ۱۲ شهر را قرنطینه کرد؛ کره جنوبی ۲٫۵ میلیون را در شهر دائگو (Daegu) قرنطینه کرد؛ بسیاری از اعتصابات سراسری هنگ کنگ به علت ترس از شیوع کرونا تعطیل شدند. چین و رژیم صهیونیستی برای کسانی که اطلاعات مربوط به کرونا را پنهان یا از قرنطینه فرار کنند، مجازات حبس و در چین حتی تا اعدام در نظر گرفته اند. کره ی شمالی یک بیمار را که از قرنطینه فرار کرده است را اعدام کرده است! حال آنکه بیماران مشکوک در سطح شهرهای مختلف ایران در حال رفت و آمدند و هیچ محدودیتی ندارند. رسیدن ویروس از ایران به کانادا، لبنان و امارات نشان می دهد که تا چه حد میزان کنترل بیماران ضعیف بوده است.
۲- همه ی کشورهایی که غیر از چین حضور کرونا را تایید کردند، بدون استثنا منشا اولیه ی ورود ویروس به کشور – معمولا تبعه ی چین یا برگشته از چین – را شناسایی کردند و اقدامات کاملا تهاجی برای مهار آن انجام دادند. آن «بیمار ِ اول»، تمامی افراد در تماس با او و تمامی افراد مشکوک را شناسایی و قرنطینه کردند. اما ایران تنها کشوری است که نه تنها منشا اولیه ی بیماری را شناسایی نکرده، که هیچ سر نخی از او نیز ندارد: کارگر چینی؟ پرواز هواپیمایی ماهان؟ هیچ چیز مشخص نیست. در حالیکه در همه ی کشورهای جهان مرگ پس از شناسایی به وقوع پیوست، در ایران حضور ویروس پس از مرگ اولین بیمار در قم تایید شد؛ بدون هیچ گونه احتیاطی در طی بستری بیش از یک هفته ای برای کادر درمان، سایر بیماران و همراهان. مهلک تر از این، خبر وجود موارد مشابه قبل از این بیمار اول است: دکتر مولایی – که صداقتش در اطلاع رسانی جان عده ی زیادی را از مرگ نجات خواهد داد و به حق شایسته تقدیر است – خبر داد که موارد مشابه بسیاری قبل از برادر او در قم فوت کرده اند که هیچ تستی از آنها گرفته نشده است و هیچ مراقبت ویژه ای نیز در کار نبوده است! اصرار دکتر مولایی «تنها عامل» انجام تست مخصوص کرونا بوده است. اگر دکتر مولایی اصرار نمی کرد، حضور کرونا چه زمانی تایید می شد؟!
۳- آیا درک یک مسأله ی مشترک جهانی این قدر می تواند متفاوت باشد؟ وزیر بهداشت ایران می گوید هیچ مشکلی نیست. به زودی شکست کرونا را جشن می گیریم. اما رئیس سازمان بهداشت جهانی می گوید فرصت مهار کرونا در حال از دست رفتن است! نمودارهای مقایسه ی شیوع، افزایش شدید شیوع ویروس را در مقایسه با موارد قبلی مانند H1N1 و SARS را نشان می دهند. چه کسی راست می گوید؟ کدام حرف درست است؟ چرا در ایران همه ی رسانه های رسمی سعی در عادی جلوه دادن اوضاع دارند، حال آنکه اقدامات سایر کشورها کاملا متفاوت و به طور معناداری تهاجمی تر است. دکتر مینو محرز در مصاحبه با امتداد از لزوم تعطیل شدن مکان های زیارتی در قم و مشهد گفته است و از اینکه تصمیم گیری در باب کرونا در دست وزارت بهداشت نیست گله کرده است! به راستی در مسأله ای با این سطح از اهمیت، دخالت افراد غیر متخصص چه معنایی جز بازی با جان مردن دارد؟ چه کسی مسئول است؟ چه کسی تصمیم می گیرد؟
۴- چرا برای حضور احتمالی کرونا اقدامات بدیهی اولیه انجام نشده است؟ آیا آماده سازی و دپو کردن ماسک و وسایل ضد عفونی کننده قبل از اعلام حضور ویروس انتظار نا به جایی است؟ در بسیاری از بیمارستان های بزرگ شهر تهران – مجهزترین هایشان – بنا بر اخبار کاملا موثق وسایل اولیه ی حفاظت ِ کادر درمان مانند ماسک و لباس مخصوص موجود نیست و کار حتی به اعتصاب کادر آموزشی درمانی رسیده است. دانشگاع علوم پزشکی تهران کانون این اعتراضات بود و ناتوانی دانشگاه در تامین این لوازم، تنش را در بسیاری از بخش ها در پی داشت. کارآموزان و دستیاران به حق انتظار تأمین این «حداقل» ها را دارند اما بعد از سه روز از حضور رسمی کرونا، هنوز استانداردها به طور کامل تأمین نشده است. آیا انتظار پیش بینی این وسایل برای شیوع احتمالی کرونا نا به جا است؟ اگر این حداقل ها هم تأمین نشده اند، اگر بیمار اول شناسایی و قرنطینه نشده است، دقیقا چه کاری برای جلوگیری از همه گیری انجام شده است؟
این تنها بخشی از سؤالات افکار عمومی است که به یک سوال بزرگتر مرکزی منجر می شود: آیا کرونا به درستی مدیریت می شود؟
