شورای صنفی چیست؟
همانطور که از نام آن برداشت می شود، شورای صنفی دانشجویان نهادی متعلق به صنف دانشجویان است. احتمالا انتخاب صفت “صنفی” برای این نهاد، نشان دهنده ماهیت صنفی بدنه دانشجویی در مقابل نیروی دولتی یا همان دانشگاه است. با نگاهی عمیق به روابط دانشجو- دانشگاه و دانشگاه – دولت، به راحتی در می یابیم که این انتخاب درست بوده است، چرا که دانشجو همیشه در معرض مظلوم واقع شدن است و دانشگاه دولتی در رابطه ای مستقیم و شفاف پاسخگوی وی نیست. برای مثال در دانشگاه خصوصی شاید نیاز مالی دانشگاه به دانشجویان که مستقیما از آن ها تامین می شود، باعث پاسخگویی آن ها شود، حال آن که در دانشگاه دولتی نه تنها دانشگاه در قبال هزینه ها و برنامه های خود به دانشجو پاسخگو نیست، بلکه حتی مسئولیتی در برابر هیات امنا نیز ندارد و مستقیما به وزیر و دولت پاسخ می دهد. این می تواند با سخت و طولانی کردن روند شکایات و پیگیری های دانشجویان، عملا آن ها را از بدنه تصمیم گیری های درون دانشگاه حذف کند، حال آنکه برخلاف دانشجوی دانشگاه های خصوصی، چاره ای جز درس خواندن در همان دانشگاه غیرپاسخگو یا موردی مشابه را ندارد.
تاریخچه شورا
شوراهای صنفی دانشجویان در سال ۱۳۷۸ و به دنبال اجرای قانون شوراها درکشور و به منظور “تقویت حضور و مشارکت دانشجویان در نظام تصمیمسازی ، برنامهریزی و نظارت بر امور صنفی و رفاهی” با دستور ریاست محترم وقت جمهور پا به عرصه وجود گذاشتند. این شورا دارای نمونه هایی مشابه در سراسر جهان با نام هایی مثل “Student’s Union” یا “Students Government” است، اما شکل کار و ترکیب آن ها با شورای صنفی تفاوت هایی دارد. وجه مشترک تمام این شوراها، انتخابی بودن بدنه آن و کمک به تقویت بنیه دانشجویی است.
پس از دو سال الزام به اجرای آیین نامه ابلاغی وزارت های بهداشت و علوم، دانشگاه ها مختار شدند تا خود درباره ادامه کار شورا تصمیم بگیرند. از این رو تعداد زیادی از شوراها به اجبار تعطیل شدند و شاید دیگر به قدرت اولیه باز نگشتند. پس از ده سال فعالیت، با بروز حوادث سال ۸۸ و گرفتاری دانشگاه به عوارض آن، تعداد بیشتری از شوراها بسته شدند و دیگر امیدی نمی رفت تا این نهاد دوباره بتواند جای خود را در میان دانشگاهیان باز کند. اما با شروع دولت یازدهم، بحث ها حول بازگشایی شوراها با شکل جدید بالا گرفت. شخص کلیدی این ماجرا دکتر نبی مطلبی، مدیرکل دانشجویی وزارت بهداشت و از فعالین قدیمی صنفی دانشجویی بود که توانست با همکاری تیم خود، این نهاد را با آیین نامه ای جدید، از زیر دست وزیر احیا کند.
اهداف شورا
اهداف شورا به صراحت در آیین نامه وزارتی نوشته شده است. اما به طور خلاصه، این نهاد رابطی میان دانشجو و دانشگاه است که همان خلاء و ضعف صنفی مطروحه در بالا را پر می کند. شورا به نمایندگی از دانشجویان به رایزنی با مسئولین می پردازد و با همکاری مسئولین، خدماتی را به دانشجویان ارائه می دهد. با وجود شورای صنفی، از یک طرف دانشجویان و دانشگاه از یکدیگر مسئولیت پذیری را می طلبند و از طرفی دیگر دانشجویان مدیریت و برنامه ریزی را تمرین می کنند. در سال های اخیر تلاش هایی شکل گرفته تا مسئولیت های اجرایی را نیز به فعالیت های شورا اضافه کنند که تا به حال، دو وزارت متبوعه از پذیرفتن آن سر باز زدند.
در مقاله بعدی قصد داریم تا در مورد انتخابات شورا و مشکلات آیین نامه ای آن بنویسیم. لطفا ما را از پیشنهادات و انتقادات ارزشمند خود بی نصیب نگذارید.
