با هاشمی یا بی هاشمی، چشم ها را باید شست

کانال های پزشکی را بالا و پایین می کنم، پر است از ابراز خوشحالی از برون شدن دیو و البته سکوت در باب فرشته احتمالی که در حال دخول است. «وزیر بهداشت منفور»، «پوپولیست» و … محترمانه ترین خطاب هاست. البته نگاه منفی جامعه پزشکی به وزیر بهداشت موضوع محرمانه ای نبود اما سوالی که به شدت مشغولم کرده این است که آیا سرپرست/وزیر بعدی در جلب نظر پزشکان موفقتر عمل خواهد کرد؟ اصلا این هدف را دنبال می کند؟ یا شاید عمیقتر بتوان این سوال را مطرح کرد، امکان دارد که موفقتر عمل کند؟

اگر انتقاد پزشکان از هاشمی را در سه محور اصلی بخواهیم خلاصه کنیم به این موارد می رسیم:

۱. عدم پرداخت ها و مشکلات مالی طرح تحول

۲. تخریب ساحت پزشکی (شامل همنوا شدن با رسانه ها در ضدیت با پزشکان، سامانه های گزارش دهی تخلفات و افزایش ظرفیت ها)

۳. محدودیت های اعمال شده قانونی

موضوع عدم پرداخت ها و مشکلات مالی طرح تحول حالا اظهر من الشمس است، پرداخت هایی که نزدیک ۱ سال تاخیر دارد و شرکت های دارو و تجهیزات که به خاطر بدهی وزارت بهداشت حاضر به ادامه همکاری نیستن و هر روز کمبود اقلام اساسی از سرم تا دستکش استریل و نوار چک قند کارها را با مشکل روبرو می کند. اما آیا فریز تعرفه ها و دریافت های پیش از طرح تحول را یادمان رفته؟ زمانی که هر نهاد و شرکتی می توانست با ۲-۳ میلیون تومان حقوق یک پزشک را به استخدام در بیاورد یادمان رفته؟ آیا یادمان رفته که با شروع طرح تحول و افزایش پرداخت ها بود که همان پزشک ها به علت افزایش پرداختی ها در نظام سلامت دیگر با کمتر از ۷-۸ میلیون تومان حاضر به همکاری نبودند؟ درست یا غلط منتقدان در سوی دیگر میدان هاشمی را به خاطر افزایش پرداختی به پزشکان می نوازند، بالاخره حقیقت چیست؟ درست است که این طلب ها وصول نمی شوند ولی از بین هم نمی روند، به شخصه بسیار بعید می دانم که وزیر جدید بتواند رشدی بزرگتر از رشد طرح تحول در پرداخت ها رقم بزند. از این بگذریم که اصولا سرپرستی که طرح تحول را پزشک محور می داند و اولین وزیر بهداشت غیر پزشک پس از انقلاب است و از سازمان برنامه و بودجه آمده است بعید است نگاهی دست و دلبازانه تر از آقای جراح چشم به حقوق پزشکان داشته باشد.

 محور دوم بحث ساحت پزشکی است، واقعیت این است که یکی از اهداف طرح تحول کاهش پرداخت های غیر رسمی از طریق افزایش پرداختی پزشکان بود، مشخصا در برابر این افزایش پرداختی، انتظاراتی نیز وجود داشت، از سلب حق داشتن مطب پس از کار دولتی تا خدمت اضافی برای کسانی که با تاخیر طرح خود را شروع کنند و ده ها نمونه قانونی و فراقانونی دیگر، در این میان تمهیدات انضباطی و تلفن های گویا هم نمکی بود بر زخم اتهامات زیر میزی و ادعای در مورد تخلف پزشکان، اما سوال این است که با هاشمی یا بی هاشمی آیا جامعه به سوی نقد جامعه پزشکی در حرکت نبود؟ آیا از وزیر بهداشت می توانستیم انتظار داشته باشیم که یک طرفه تنها جانب پزشکان را بگیرد؟ البته وزارت بهداشت می توانست با اطلاع رسانی بهتر و بالا بردن سطح اطلاعات پزشکی رسانه ها از انتشار اخباری مانند قطع سر نوزاد و … جلوگیری بکند که نکرد اما برای مثال افزایش ظرفیت پزشکی  در دانشگاه زمانی که هنوز نسبت پزشک به بیمارمان از کشورهای پیشرفته فاصله دارد و البته مهاجرت بر این معضل می افزاید تنها با توجیه «خراب نشدن رشته» را می توان در سطوح بالای سیاستگذاری فروخت؟ یکی از انتقادات همیشگی طرف مقابل پزشک محور بودن وزارت بهداشت بوده است، باز هم به شخصه بعید می دانم سرپرست یا وزیر جدید کمتر به این که وزیر مردم است و نه وزیر پزشکان اعتقاد داشته باشد و فکر می کنم جامعه پزشکی از این نظر هم باید انتظار روزهای سختتری را بکشد.

در مورد سوم هم به نظر می رسد محدودیت های فعلی مانند عدم اجازه مطب بعد از ظهر و … در صورت اجرای  بحث ارجاع و گایدلاین ها به شوخی بماند، همیشه از اینکه هر کسی با دفترچه اش می تواند به ۱۰ متخصص مراجعه کند انتقاد شده است ولی کیست که نداند همین دفترچه های سرگردان منبع درآمد بسیاری از مطب های غیر جراحی هستند، بماند که بسیاری از اعمال الکتیو هم با اجرای سفت و سخت سیستم ارجاع به چه وضعی خواهند افتاد

به نظر می رسد با هاشمی یا بی هاشمی، انتظارات جامعه پزشکی از آینده شغلی خود خیلی نسبتی با واقعیت و آینده محتمل ندارد، تجدید نظر در رابطه پزشک با نظام سلامت و جامعه ضرورتی اجتناب ناپذیر است، با هاشمی یا بی هاشمی چشم ها را باید شست