در مطلب قبلی گفتم که پزشکان باید روزگار جدید را بپذیرند و برای گرفتن حقوق صنفی خود با ترک انفعال، به سمت مشارکت فعال حرکت کنند. یکی از مصداق‌های بارز این مشارکت، انتخابات نظام پزشکی است. اما چیزی که مکرر می‌شنویم این است که نظام پزشکی سازمانی‌ست بی‌تاثیر، بدون اختیار در مسائل اساسی و در عمل هیچ‌کاره. کدام انگاره درست است؟ نظام پزشکی همه‌کاره یا نظام پزشکی هیچ‌کاره؟ به نظر می‌رسد هیچ‌کدام. نظام پزشکی مثل همه‌ی سازمان‌ها بسته به نیروی انسانی و شرایط بیرونی حاکم میتواند از داشتن نقش کلیدی در مسائل اساس پزشکان تا یک مشاور بی‌خاصیت تغییر موضع دهد. می‌پرسید چه چیزی این جایگاه را تعیین خواهد کرد؟ جواب من این است: مشروعیت در بین اعضا.
نظام پزشکی‌ای که اعضای تکراری و همیشگی‌اش توسط ۱۰ تا ۲۰ درصد جامعه‌ی پزشکی انتخاب می‌شوند مسلم است که نیرویی برای چانه‌زنی ندارد. مسلم است که وزارت بهداشت و مجلس دلیلی برای امتیازدهی به سازمانی که حتی اعضایش – که موجودیت سازمان به آنها وابسته است- وقعی بر آن نمی‌نهند، ندارند. بگذریم از اینکه اساسا نمایندگان ۱۰ تا ۲۰درصدی آیا دغدغه‌ی منافع صنفی پزشکان را دارند یا در پی منافع و رانت‌های شخصی‌اند؟ نظام پزشکی امروز یک سازمان بدون کارکرد است، چون اساسا مشروعیتی در بدنه‌ی پزشکان این کشور ندارد. سازمانی که قدرتی در زمین واقع ندارد، مسلما از معادلات کلان نظام سلامت مثل تعرفه‌گذاری کنار گذاشته می‌شود. اما آیا این سرنوشت محتوم نظام پزشکی است؟ به گمان نگارنده خیر. این سرنوشت بسته به تصمیم پزشکانی است که هر روز تحت فشارهای معیشتی بیشتری قرار می‌گیرند. اینکه با مشارکت در انتخابات و البته بعد از آن، نمایندگان واقعی خود را به سازمان بفرستند یا خیر.
به بیان دیگر، یک نظام پزشکی مشروع و نماینده‌ی جامعه‌ی بزرگ پزشکی زمین بازی را تغییر خواهد داد و یک چینش جدید ایجاد خواهد کرد. نظام پزشکی مستقل، در مقابل پیش‌روی‌های بیشتر دولت و بیمه‌ها سنگری مستحکم خواهد بود و از یک تماشاچی به یک بازیگر مهم بدل خواهد شد. این تبدیل و این روند میتواند حتی از تغییر قوانین مجلس یا آیین‌نامه‌های وزارت بهداشت بگذرد. نظام پزشکی مشروع به پشتوانه‌ی رای اعضایش میتواند قوانین را نیز به نفع خود تغییر دهد. هیچ قانونی مقدس و غیرقابل تغییر نیست. مهم وجود اراده‌ی مشخصی‌ست که این هدف را به انجام برساند. این تغییر زمین بازی مسلما با یک انتخابات اتفاق نمی‌افتد و یک پروژه‌ی کوتاه‌مدت نیست. بلکه مشارکت مداوم و همیشگی پزشکان را می‌خواهد. شرکت در انتخابات نظام پزشکی فقط اولین قدم است، نه آخرین قدم. در این راه طولانی، مشارکت فعال تنها راه موفقیت است. کلید حل مشکلات، یک تشکل صنف قوی است. اگر نظام پزشکی آن چیزی نیست که باید باشد، باید با مشارکت فعال، سازمان دلخواه را ایجاد کرد.
