نظرات نویسندگان مهمان، لزوما منطبق با دیدگاه صدای پزشکان نیست.
همانطور که احتمالا می دانید بر اساس مصوبه ی مجلس شورای اسلامی از آزمون دستیاری سال ۹۳ وزارت بهداشت ملزم به تغییر فرمول سهمیه بندی پذیرش دستیار تخصصی شد ، بدین ترتیب که سهمیه ی پذیرش مناطق محروم از ۱۰ درصد (آن هم به صورت مازاد) در سال ۹۲ ، به ۳۰ درصد از ظرفیت کل آزمون از سال ۹۳ به بعد مبدل گشت. و طبق مصوبه ای دیگر سهمیه ی رزمندگان از ۲۰ درصد (با شرط به دست آوردن حد نصاب ۸۰ درصد نمره آخرین فرد) ، به ۲۵ درصد (و تقلیل حدنصاب به ۷۰ درصد) از سال ۹۴ به بعد، تغییر یافت.
و بدین ترتیب ظرفیت سهمیه آزاد از “۸۰ درصد” در سال ۹۲ ، به “۴۵ درصد” در سال ۹۴ تنزل یافت.
وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در جمع دانشجویان استعدادهای درخشان (مورخ ۱۱ تیر ماه ) در مورد این مصوبه ی مجلس اظهار داشتند :
“تا زمانی که مجلس در این طرح تجدیدنظر نکرده تصمیم جدیدی نمی‌توان گرفت، ولی ما به سمتی می‌رویم که حتماً باید طرحی داشته باشیم و قانون هم به کمک ما می‌آید تا طی ۵ تا ۱۰ سال آینده این طرح ظالمانه که در هیچ‌یک از رشته‌های دیگر غیر از رشته‌های علوم پزشکی وجود ندارد برداشته شود. ما موافق آن نبودیم که ۳۰ درصد ظرفیت دراختیار بومیان قرار بگیرد اما در مجلس تصویب شد و راهی جز افزایش ظرفیت نمی‌ماند و امیدواریم در درازمدت این طرح را برداریم.“
روز ۱ مرداد و درحالیکه افکار عمومی و علی الخصوص جامعه پزشکی کشور معطوف به فاجعه ی قتل دکتر پیرزاد در اردبیل و حواشی پس از آن بود ، حساسیت برانگیزترین دفترچه ی انتخاب رشته ی آموزش عالی کشور (حاوی جزییات ظرفیت های آزمون دستیاری دوره ی ۴۲) بعد از روزها تاخیر روی خروجی سایت سنجش آموزش پزشکی قرار گرفت.
اولین نکته ای که به چشم می آمد تغییر نحوه ی چینش ظرفیت ها بود.
در دفترچه ی سال قبل (دوره ۴۱) در دو ستون ظرفیت کل و ظرفیت محروم نگاشته شده بود. اما امسال به جای ظرفیت کل ، “ظرفیت سهمیه آزاد” در کنار ظرفیت محروم آورده شده و خبری از ظرفیت کل در دفترچه ی امسال نیست.
با همین تغییر جزیی ، شاهد تغییری شگرف در ظرفیت کل امسال نسبت به ظرفیت دو سال گذشته هستیم که هدف ازین نوشتار بیان این مساله و بررسی جزییات این تغییرات است.
همانطور که در جدول های پایین مشاهده میفرمایید پر واضح است که سخنان جناب وزیر مبنی بر “نبود راهی جز افزایش ظرفیت” در واکنش به مصوبات مجلس چگونه روی ظرفیت ها تاثیر گذاشته است.
| رشته(مینورها) | کل ۹۲ | کل۹۳ | درصد افزایش ۹۲ به ۹۳ | کل۹۴ * | درصد افزایش ۹۳ به ۹۴ |
| ENT | ۵۵ | ۵۴ | ۲- % | ۱۰۰ | ۸۵ % |
| ارتوپدی | ۷۹ | ۸۲ | ۳ % | ۱۵۰ | ۸۲ % |
| رادیولوژی | ۱۰۹ | ۱۴۸ | ۳۵ % | ۲۶۵ | ۷۹ % |
| چشم | ۶۱ | ۶۵ | ۶ % | ۱۱۰ | ۶۹ % |
| پوست | ۵۰ | ۴۴ | ۱۲- % | ۶۹ | ۵۶ % |
| رشته (ماژورها) | کل ۹۲ | کل۹۳ | درصد افزایش ۹۲ به ۹۳ | کل۹۴ * | درصد افزایش ۹۳ به ۹۴ |
| داخلی | ۲۷۶ | ۳۱۳ | ۱۳ % | ۴۱۶ | ۳۲ % |
| اطفال | ۲۴۰ | ۲۵۲ | ۵ % | ۳۶۰ | ۴۲ % |
| زنان زایمان | ۲۰۵ | ۲۲۶ | ۱۰ % | ۳۱۰ | ۳۷ % |
| جراحی | ۱۴۹ | ۱۵۰ | ۰% | ۲۳۰ | ۵۹ % |
*با توجه به عدم درج ظرفیت کل در دفترچه ۹۴ ، با توجه به ۲۰ درصد سهمیه رزمندگان در مقابل ۲۵ درصد محروم ، سهمیه رزمندگان محاسبه و با مجموع آزاد و محروم جمع بسته شده و حاصل آن در این ستون آورده شده است.
در ادامه به مقایسه ی مستقل سهمیه ی محروم و آزاد در سال ۹۳ و ۹۴ میپردازیم :
| رشته | محروم ۹۳ | محروم ۹۴ |
| ENT | ۱۷ | ۲۳ |
| ارتوپدی | ۲۵ | ۳۷ |
| رادیولوژی | ۴۵ | ۴۲ |
| چشم | ۲۰ | ۲۴ |
| پوست | ۱۴ | ۱۵ |
| داخلی | ۹۴ | ۷۰ |
| اطفال | ۷۶ | ۷۲ |
| زنان زایمان | ۶۸ | ۶۳ |
| جراحی | ۴۳ | ۴۸ |
| رشته | آزاد ۹۳ | آزاد ۹۴ |
| ENT | ۲۷ | ۵۹ |
| ارتوپدی | ۴۱ | ۸۲ |
| رادیولوژی | ۷۴ | ۱۸۸ |
| چشم | ۳۳ | ۶۶ |
| پوست | ۲۲ | ۴۱ |
| داخلی | ۱۵۷ | ۲۸۸ |
| اطفال | ۱۲۶ | ۲۲۸ |
| زنان زایمان | ۱۱۳ | ۲۰۱ |
| جراحی | ۷۵ | ۱۴۸ |
همانطور که می بینیم خوشبختانه افزایش ظرفیت ها کاملا معطوف به سهمیه آزاد بوده و حتی در مواردی نسبت به سال گذشته کاهش ظرفیت محروم را هم شاهد هستیم.
اما در اینجا چند مساله و دغدغه را با شما خوانندگان و همینطور مسئولین محترم در میان می گذاریم و منتظر پاسخ آنها می مانیم :
۱- با وجود اینکه شاید در حال حاضر اکثریت ما داوطلبان آزمون دستیاری امسال و حتی ۱-۲ سال آینده از این اقدام وزارتخانه خشنود و آن را در جهت تسهیل قبولی خود می بینیم ، اما سوال اینجاست که واقعا اگر مصوبه ی مجلس به قول وزیر محترم اشتباه و نابجا بوده ، بهتر نمی بود که به جای افزایش واکنشی و شدید ظرفیت در کنار ظرفیت بالای سهمیه ی محروم و احتمالا ادامه ی این روند در سالهای آتی ، تلاش یا تلاش بیشتری در جهت تعامل با مجلس ، جهت تغییر مصوبه ی محروم گزینی صورت می گرفت ؟
۲- چرا سال قبل (۹۳) با وجود همین مصوبه و با وجود کاهش ظرفیت آزاد از ۸۰ درصد به ۵۰ درصد ، افزایش ظرفیت نسبت به سال ۹۲ آنقدر ناچیز بوده است ؟ آیا بین اعتراضات گسترده ی داوطلبین امسال به سطح بی سابقه و بالای نمرات و واردکردن شبهه به سلامت امتحان ، با این افزایش چشمگیر ظرفیت ، ارتباطی کدخدامنشانه در جهت کسب رضایت اکثریت وجود دارد ؟ یا اینکه وزارت محترم بعد از گذشت ۲ سال از زمامداری امور به ناگاه متوجه کمبود شدید نیروی متخصص شده اند ؟ آن هم در حدی که به صورت اورژانسی در جهت رفع آن اقدام نمایند ؟
۳- آیا سال ۹۵ در صورت کاهش ظرفیت آزاد و برگرداندن آن به سال ۹۳ ، اجهاف در حق داوطلبان نیست ؟ آیا بهتر نیست که روندی ملایم و نزدیک به هم ، در سالهای متوالی اعمال شود تا تصمیم در مورد اینکه امسال امتحان بدهیم یا سال بعد یا بعدتر ، بی دلیل تبدیل به یک تصمیم سرنوشت ساز نشود ؟
۴- ما از دوران دبستان در مدارس کلیشه ای را تجربه کردیم که بر اساس آن ، بجای یاری رساندن به ضعیف ترهای کلاس و کمک به ارتقای آنها ، ترمز گذاشتن جلوی دانش آموزان قوی تر جهت کاهش فاصله ی علمی دانش آموزان در دستور کار قرار داشت. سطح تدریس معلمان همیشه با ضعیفترها هماهنگ می شد و قوی ترها-لااقل در ساعات مدرسه- محکوم به درجا زدن و تحمل بودند.
حال آیا برای حرکت به سمت عدالت بین رشته های مختلف تخصصی ، پایین کشاندن جایگاه و سطح درآمدی رشته های –به اصطلاح عامه- لوکس ، از طریق برهم زدن عرضه و تقاضا و به سادگی هرچه تمام تر (با تغییر تعدادی عدد و رقم در جدول ظرفیت ها) ، بجای راهکارهایی همچون “کاهش مدت تحصیل ، بهبود شرایط شغلی ، کاهش تعهدات ، افزایش تعرفه ها ، کاهش مالیات بر درآمد ، اجازه ی تاسیس مطب در طرح ” در مورد رشته های –باز هم به اصطلاح عامه- کمتر برخوردار مانند اطفال ، داخلی ، جراحی و .. ، ادامه ی همان کلیشه ی کهنسال ترمز گذاری جلوی پای قویتر ها نیست ؟ اگر اینگونه نیست چرا درصد افزایش ظرفیت ها بین این دو گروه از رشته ها اینقدر نامتوازن است .
- وزیر محترم در هشتاد و یکمین نشست شورای آموزش پزشکی : “امسال قصد داریم ۱۵۰۰ نفر به ظرفیت پذیرش تخصص اضافه کنیم. ما آموزش را برای مردم می خواهیم و به نظر می رسد باید در رشته های تخصصی شامل پزشکی، داروسازی، پرستاری و دندان پزشکی کمبودها را جبران کنیم”
بیایید با هم به ظرفیت های چند رشته از آزمون دستیاری دندانپزشکی در ۲ سال اخیر نگاهی بیندازیم :
| رشته | ظرفیت سال۱۳۹۳ | ظرفیت سال ۱۳۹۴ | درصد افزایش |
| ارتودنتیکس | ۴۵ | ۴۱ | ۸-% |
| اندودنتیکس | ۴۲ | ۴۳ | ۲% |
| پریودنتیکس | ۳۷ | ۳۷ | ۰% |
| ترمیمی | ۴۱ | ۴۱ | ۰% |
آیا شما افزایشی در جهت جبران کمبودهای دندانپزشکی در کشور می بینید ؟
به راستی این سیاست دوگانه یکی در جهت برهم زدن عرضه و تقاضا و دیگری در جهت حفظ انحصار و بالانگه داشتن جایگاه دندانپزشکان متخصص ، ریشه در کجا و کدامین نگرش دارد ؟ سیاستی که در دو دهه ی اخیر در ظرفیت های کنکور سراسری و پذیرش پزشکان و دندانپزشکان عمومی نیز ، نمودی آشکار داشته است.
در پایان با وجود سهیم بودن در خوشحالی امروزمان که ناشی از افزایش ظرفیت سهمیه ی آزاد و تسهیل قبولی افراد مستقل در آزمون است ، فکر می کنیم که در صورت ادامه ی اینگونه تصمیم گیری های خلق الساعه ، واکنشی و بعضا کدخدامنشانه ، باید کمی بیشتر نگران فردایمان باشیم.
مطلب خوب و جامعی بود دکتر جان. بعضی اعدادی که شمرده اید کمی اشتباه دارد البته…
واقعا باید با تسهیل شرایط شغلی و تحصیلی و درآمدی، گرایش به سمت رشته هایی ماژور رو بالا برد. نه با تخریب رشته های مینور…
دکترجان من ۲۷ساله طبابت میکنم درد جامعه پزشکی ما اینه که پزشکان ما در حد اغراق امیزی درامد میخواهند مثلا فکر میکنند چون بازاری فلان قدر درامد داره ما چرا نداشته باشیم؟ وبرای بدست اوردن این درامد چه کارها که میکنند خودتان خوب میدانید(اندوسکوپی بیمورد اکو بیمورد نوارمغزی بیمورد وحتی بعضا جراحی بیموردو…)کمترپزشکی ازروی علاقه به رشته ای میره اولین چیزی که درنظرمیگیره درامد رشته است اصلا علاقه ای در کارنیست واین مشکل دو راه داره یا باید همه پزشک عمومی حذف بشه وهمه را با افزایش مثلا ۲ سال به مدت تحصیلات پزشک متخصص داخلی باربیارند مثل امریکا یا… بیشتر
آخه چرا کسی به فکر آموزش اینهمه رزیدنت نیست. مگه هر بیمارستان چقدر
گنجایش رزیدنت رادیولوژی داره. مگه چند نفر می توانند جلوی کلیشه رادیولوژی
یا پکس بشینند وآموزش بگیرند. یه کمم که شده منطقی باشید و عقلتونو به کار
بندازید. این افزایش ظرفیت ناگهانی رشته رادیو مشکوکه!! برای پوشاندن
تقلبها و خواباندن سروصدا؟؟ شاید..!!! انقدر خوندم که رتبه ام زیر ۲۰ شد .
ولی میخوام از ایران برم …. اینجا هیچی حساب کتاب نداره تصمیم ها یه شبه
گرفته میشه….دیگه خسته شدیم…….
شما خودت گفتی انقد خوندی. خوندن هنر نیست . کشیک دادن و زحمت کشیدن تو بیماریتان هنره.
[…] دستیاران برای عدم شرکت در این آزمون خبر داد و ضمنا در یک مطلب تحلیلی به طور مفصل به افزایش ظرفیت های آزمون دستیاری امسال […]
[…] برای عدم شرکت در این آزمون خبر داده و ضمنا در یک مطلب تحلیلی به طور مفصل به افزایش ظرفیت های آزمون دستیاری امسال […]
اصلا به فکر اموزش این رزیدنت ها هستند؟ وقتی تو یه بیمارستانی که ۴تا نوروسرجن رو به زور داره اموزش میده و این ها بهشون نمیرسه عمل کنن ١٠ تا ظرفیت میدن ، اینا قراره تو سال ٢ به بعد ١٠ روز یبار بهشون یه عمل برسه؟ بعد میگن چرا دکترا بیسوادن!!! خدایا اینجا کجاست که ما هستیم