نظرات نویسندگان مهمان لزوما بازتاب دهنده نگاه صدای پزشکان نیست.
نخستین بار نام “کاوه مدنی” را دو سال قبل در گزارش سمیناری با عنوان “خرافات آب” که در دانشگاه شریف برگزار شده و در روزنامه شرق منتشر شده بود(شماره ۲۴۹۹- سه شنبه ۲۹ دی ۱۳۹۴ ) خواندم. برای من جالب توجه بود که در کشوری که هیچ چیز به اندازه محیط زیست کم اهمیت و رو به نابودی نیست،کسی پیدا شده که جایزه دانشمند جوان علوم زمین در سال ٢٠١۵ را از آن خود کرده!
بار دوم که با نام ایشان روبرو شدم،چند روز قبل بود که “کاوه مدنی، معاون سازمان حفاظت از محیط زیست استعفا داد” و دادستان تهران بدون نام بردن از ایشان ضمن “متهم” خواندن او، خروجش از ایران را به پیش رفتن تحقیقات قضایی نسبت داده است!!
کاوه مدنی متهم به چه چیزی بود،جز انتشار عکسی از زندگی شخصی و خصوصی اش در یک میهمانی؟!
این رویداد باعث شد تا از خود بپرسم که آیا برای دولتمردان ما “تخصص” یک دانشمند با ارزش تر است یا “تعهد” او؟! البته در کشور ما مراد از تعهد، “تعهد به قانون” نیست،تعهد به آرمان های اصحاب قدرت،عرف جامعه مذهبی سنّتی و البته درگیر نشدن با ارگان های قدرتمندِ غیرپاسخگو و بازگو نکردن اقدامات غیرقانونی آن هاست.
بنیاد ملی نخبگان به گزارش سال ۲۰۱۳ موسسه بروکینگز استناد و اعلام کرده است که ایران رتبه اول درصد دانشجویان علوم، فناوری و مهندسی را نسبت به کل دانشجویان ایرانی در آمریکا بین ۷۴ کشور دنیا دارا است. همچنین طبق گفته رییس سازمان نظام پزشکی،حدود دو هزار پزشک طی دو سال گذشته از کشور مهاجرت کرده اند.
با اینکه طراحی و اجرای برنامه “همکاری با متخصصان و دانشمندان ایرانی غیرمقیم” از بهمن ماه سال ١٣٩٣ توسط دولت و شکل گیری زیرساختی مناسب با هدف استفاده از ظرفیت و توان علمی و فناوری متخصصان ایرانی غیرمقیم در حوزه‌های مختلف تخصصی کلید خورد،اما اخیراً شاهد برخوردها و محدودیت هایی برای این متخصصین و کاهش انگیزه برای ماندن و فعالیت در حوزه های زیرساختی بودیم.
هرچند فرار نخبگان از کشور،دلایل علمی،اقتصادی و اجتماعی زیادی دارد اما برای نخبگانی که منافع ملی را به مقاصد شخصی ترجیح می دهند مهمترین عامل ترک وطن، تنگ نظری ها،برخوردهای سلیقه ای،تبعیض و تقسیم بندی های آنان به خودی و غیرخودی و پرونده سازی های سیاسی برای غیرخودی هاست.
چنانچه خواهان توسعه کشورمان هستیم، در برخورد با مقوله تخصص یا تعهد نه به “سلیقه” بلکه به “قانون” باید مراجعه کنیم. قانونی که هدفش توسعه کشور است نه راضی کردن گروه های خاص و در نتیجه ی آن عقب ماندگی کشور. الگو گرفتن از کشورهای توسعه یافته به معنی تهاجم فرهنگی نیست بلکه ما را در مسیر پیشرفت و جا نماندن از جامعه جهانی قرار می دهد.همان جوامعی که با جذب نخبگان از سراسر جهان و ایجاد زمینه های لازم برای فعالیت آنان و فراهم کردن امنیت شغلی،روانی و اجتماعی برای این افراد،تبدیل به مراکز تولید علم شده اند. اما در این کارزار،ما به کشوری مصرف کننده بدل شده ایم که مدام از استثمار قدرت های جهانی شکایت داریم،قدرت هایی که مسیر توسعه را انتخاب کرده و به جای فراری دادن نخبگان،به سرزمین امن آنان بدل شده اند. چنانچه ما بر پیمودن این مسیر پافشاری کنیم نه تنها جایگاهی در نظام بین الملل نخواهیم داشت بلکه جایگاه خود را حتی در بین کشورهای منطقه که راه اصلاحات و توسعه را به سرعت پیش گرفته اند از دست خواهیم داد.
