چندماهی است که مطالبه رسیدگی به وضعیت کاری و آموزشی دستیاران بطور جدی مطرح شده است. بویژه که از اواسط تابستان امسال، کمپین وسیعی با عنوان حقوق دستیاران براه افتاده و گویی دستیاران برای نخستین بار با اهدافی مشترک، متحد شده اند. از حدود یک سال پیش بود که کار بر روی پرونده دستیاری را در صدای پزشکان آغاز کردیم و در حد وسع خود کوشیدیم ابعاد مختلف این مساله را بررسی کنیم. در یکی از مقالات این پرونده دکتر نوید مقدم نشان داد که دریافتی دستیاران در ایران حتی با احتساب قدرت خرید کشورها، در وضعی بسیار بدتر از کشورهای غربی و حتی کشورهای منطقه قرار دارد. امروز بر سر وضعیت اسفناک دریافتی دستیاران میان سیاست گذران و ذینفعان توافق وجود دارد اما پرسش اصلی آن است که با توجه به تعداد دستیاران در کشور بار مالی چنین طرح نجاتی، چقدر خواهد بود؟ آیا چنین بار مالی در توان وزارت بهداشت خواهد بود یا خیر؟ در واقع این نوشته به نوعی ادامه مقاله اگر رزیدنت ها کارگر ساده بودند تلقی می شود که این بار تلاش شده تا بر اساس حداقل حقوق کارگری محاسبه شده در آن نوشته، بار مالی ایجاد شده را محاسبه کرده و تصویری از امکان اجرای این طرح نجات دستیاران از زیر خط فقر بدست دهیم.
درست خواندید: طرح نجات دستیاران از زیر خط فقر! بر اساس اعلام مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی خط فقر در سال جاری، دریافتی ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان در ماه است که با تکیه بر این رقم می توان گفت دستیاران پزشکی در ایران با فاصله زیادی زیر خط فقر قرار دارند. با اجرای طرح نجات از خط فقر البته گام نخست در این مسیر پر سنگلاخ برداشته خواهد شد و در واقع با اجرای آن، دستیاران به نزدیکی خط فقر می رسند.
بر اساس آمارهای موجود در حال حاضر حدود ۱۲۱۵۹ دستیار در سرتاسر کشور مشغول کارند. (برای محاسبه مجموع تقریبی، همه رشته ها را چهارساله در نظر گرفتیم) بنابر فرض ما اگر همه این دستیاران، کارگر ساده فرض شوند می بایست دریافتی آنها با توجه به ساعت کاری، به ۲ میلیون تومان در ماه بالغ شود.
| ورودی ۹۲ | ورودی ۹۳ | ورودی ۹۴ | ورودی ۹۵ | مجموع | |
| تعداد دستیار | ۲۵۰۰ | ۳۰۵۰ | ۳۲۱۹ | ۳۳۹۰ | ۱۲۱۵۹ |
حال آنکه در حال حاضر این دریافتی تنها حدود ۱ میلیون تومان است. با نگاهی به این دو رقم و با تکیه بر مقاله دکتر نوید مقدم می توان ادعا کرد که حداقل افزایش حقوق دستیاران برای رسیدن به سطح کارگران ساده، ۱ میلیون تومان در ماه است. با توجه به تعداد دستیاران مبلغی حدود ۱۲ میلیارد و ۱۵۹ میلیون تومان در ماه برای اجرای این طرح نجات لازم است. این مبلغ در یک سال به ۱۴۵ میلیارد و ۹۰۸ میلیون تومان خواهد رسید. در نگاه اول این مبلغی زیاد و تحقق نیافتنی می نماید اما اگر نظری به وضعیت بودجه وزارتخانه های مختلف و در راس آنها وزارت بهداشت بیندازیم در می یابیم که این مبلغ در برابر بودجه های کلان وزارت خانه ها مانند قطره ای است در برابر دریا.
با توجه به ساعت کاری دستیاران، می توان ادعا کرد که حداقل افزایش حقوق آنها برای رسیدن به سطح کارگران ساده، ۱ میلیون تومان در ماه است. با توجه به تعداد دستیاران، این مبلغ در یک سال به ۱۴۵ میلیارد و ۹۰۸ میلیون تومان خواهد رسید. در نگاه اول این مبلغی زیاد و تحقق نیافتنی می نماید اما اگر نظری به وضعیت بودجه وزارتخانه های مختلف و در راس آنها وزارت بهداشت بیندازیم در می یابیم که این مبلغ در برابر بودجه های کلان وزارت خانه ها مانند قطره ای است در برابر دریا.
بودجه وزارت بهداشت در سال جاری حداقل ۸۰۰۰ میلیارد تومان خواهد بود که این مبلغ نسبت به سال گذشته ۳۷ درصد افزایش نشان می دهد. در واقع بودجه وزارت بهداشت و درمان در دولت دکتر روحانی بجز در سال ۹۴ که دولت با تنگناهای شدید مالی ناشی از کاهش قیمت نفت مواجه بود افزایش سالانه بسیار خوبی را تجربه کرده است. بطوری که در سال ۹۳ شاهد افزایش ۱۴۶ درصدی در بودجه این وزارت بودیم که البته برای اجرای طرح تحول سلامت لازم بنظر می رسید. با توجه به میزان افزایشی که در بودجه این وزارت خانه شاهد بودیم می توان اینطور برداشت کرد که از یک سو دولت روحانی اهمیتی بسیار بیش از قبل برای بهداشت و درمان قائل است و از سوی دیگر دکتر هاشمی و وزارت خانه متبوعش از قدرت چانه زنی بسیار خوبی برای جذب بودجه های بیشتر برخوردارند.
| سل ۱۳۹۲ | سال ۱۳۹۳ | سال ۱۳۹۴ | سال ۱۳۹۵ | |
| بودجه وزارت بهداشت
(میلیارد تومان) |
۲۳۰۰ | ۵۶۷۵ | ۵۸۳۳ | ۸۰۰۰ |
| میزان افزایش نسبت به سال گذشته | ———- | ۱۴۶% | ۲% | ۳۷% |
افزایش یک میلیونی حقوق دستیاران پزشکی در کشور، چیزی حدود ۱۴۵ میلیارد و ۹۰۸ میلیون تومان هزینه خواهد داشت که این هزینه تنها ۱٫۸ درصد از بودجه وزارت بهداشت در سال جاری خواهد بود. این طرح از یک سو اولویت فراوانی دارد چرا که نه تنها گروهی از نخبگان و تحصیل کرده های کشور را از فقر مطلق نجات می دهد بلکه با ایجاد حداقل معیشت برای آنها، منجر به ارائه خدمات با کیفیت بالاتر و فراگیری آموزشی در سطحی مناسب تر خواهد شد. از این جهت، هزینه ای است که به سرعت با نشان دادن اثرات خود در درمان مردم و آموزش پزشکی، منجر به بالارفتن سطح ارائه خدمات و افزایش رضایت مندی عامه مردم خواهد شد. از سوی دیگر با توجه به افزایشی که وزارت بهداشت ، در سالهای اخیر در بودجه خود تجربه کرده، منظور کردن ۱٫۸ درصد افزایش در بودجه دولتی کاری شدنی به نظر می رسد.
با توجه به برآوردی که در این مقاله از بار مالی طرح نجات دستیاران از زیر خط فقر داشتیم و تصویری که از بودجه های وزارت بهداشت یدست دادیم، به نظر می رسد که طرحی با چنین اولویت و بار مالی قابل قبولی، در صورت همراهی دستیاران با کمپین احقاق حقوق دستیاری و فشار بر سیاست گذاران در مجلس و دولت، قابل تصویب و اجراست. نهایتا اینکه در صورت اتحاد و همراهی همه ما، نجات دستیاران از زیر خط فقر دیگر نه یک رویای ناممکن که هدفی دست یافتنی خواهد بود.
در کشور ما مجلس مصوبه حذف یارانه ها را تصویب کرد گرچه این امر در حوزه خاص کاری پزشکان نیست و حتی مبلغ ان برای بسیاری از متخصصان قابل توجه نبوده و پبشاپیش انصراف داده اند ولی این رویه که داشتن تحصیلات پزشکی تنها رشته تحصیلی است که در قانون به صراحت کسب انرا از نظر قانونی دلیل محرومیت از یک خدمت دولتی نموده اند نه قانونی و نه عقلی و نه عرفی است بقیه محروم شدگان بدلیل شغل و یا در امد و یا مالکیت یا کسب و کار محروم میشوند و این استثنا فقط برای تحصیلات پزشکی و… بیشتر
من فکر نمیکنم که این تفاوتِ هزینه رو دولت باید بده. به نظر من چون بیمارستان‌ها درامد دارن از محلِّ همون درامد می‌شه توزیع هزینه‌ها رو عوض کرد. و مثلا درامدِ دستیار‌ها باید از درامدِ بیمارستان از بیمه‌ها باشه. و مثلا قسمتی از اضافه درامدِ پلکانیِ اساتید هم میتونه به تأمین حقوق دستیارا کمک کنه. در واقع این یعنی مقدار کمی درامد اساتید کمتر بشه و به حقوق دستیار‌هایی که در دیدنِ مریضها بهشون کمک می‌کنن اختصاص داده بشه.
دقیقا.متاسفانه عمده بار رو دوش دستیاران است ولی عمده درامد در قالب حقوق به کسای دیگری داده میشود!
هر دو توجیهی که گفته میشود به نظر من مردود است توجیه اول:این مبلغ حقوق نیست کمک هزینه تحصیلی است. اگر حقوق نیست اولا چرا از دستیار به این میزان ساعت که شاید بالاتر از نرم معمول کارمند و شاغلین است کار کشیده میشود و چرا در قبال این کار مسئولیت حقوقی دارند در حالیکه کسی که آموزش دیدن وظیفه اش است دیگر نباید بازخواست شود چه رسد به اینکه مثلا دیه دهد! دوم اینکه خوب این چه منافاتی با مجوز طبابت در حیطه پزشک عمومی برای دستیاران در مطب خودشان دارد؟ توجیه دوم:اجازه کار به دستیار مانع تحصیل او… بیشتر
ضمنا من فکر نمیکنم با این که افزایشِ درامدِ دستیار‌ها واجبه، این که ۱ میلیون بشه ۲ میلیون یا حتا ۴ میلیون در کیفیت خدمات رسانی و همچنین سطح اموزشی تأثیرِ خاصی بذاره. مشکلات لودِ کاری و نحوه برخورد با مریض و مدت زمانی که برای دیدن هر مریض می‌شه گذاشت و افزایشِ سطح آموزش با این تغییر فکر نمیکنم فرقی بکنه.
اگر این دوره ۴ ساله دوره ای آموزشی است پس این همه بیمارستان های درمانی مخلوط شده با آموزشی چیست اگر این دوره دوره کاری نیست پس چرا از متخصص فارغ تحصیل انتظار گذراندن طرح بعد تخصص میرود؟ و به نوعی طرح را در قبال هزینه آموزش او میدونند؟ جالب اینکه بعضی معتقد اند این تعهد است و چون دستیار در بدو ورود تعهد میدهد که طرح داشته باشد در طرح هم نباید حقوق به او داد در حالیکه دستیار مجبور است در بدو قبولی تعهد نامه ای کاملا یک سویه را امضا کند که اگر نکند اصلا اجازه ورود… بیشتر
بسیار عالی… از سایت خوبتون که پیگیر مشکلات دستیاران هستین ممنونم